«اَن» زدن به جای«اً»زدن؟!
چند وقت پیش در زیر یکی از عکسهای فیسبوک در اثر یک اشتباه املایی (مثل همیشه)پیامی نوشتم که مورد طعنه و تمسخر استاد ادیبی قرارگرفتم.زمانی که به دیدار ایشان رفتم تا عرض ادبی کرده باشم و دیداری تازه ،این موضوع دوباره پیش کشیده شد.نمی دانم آن عکس چه بود و در چه گفتاری بود.ولی آنچه بود در زیر آن عکس به غلط و مثل همیشه غیر عمد نوشتم:«من اینطور حدث نمی زنم!»این استاد عزیزهم با دیدن پیام من در زیر آن عکس نوشته بود:«شاید حدث زدی در حالی که باید حدس میزدی!».من هم زمانی که دوباره آن عکس را دیدم و دوباره زیر آن را خواندم فهمیدم که بهبه چه حدثی زده ام!خلاصه پشت رایانه و در اتاقم کلی از روی استاد خجالت کشیدم و پیام را تصحیح کردم و از استاد هم عذر خواستم برای آن اشتباه خندهدار و «حدث» خود را به «حدس» تغییر دادم. بیخبر از اینکه این قصه سر دراز دارد و آن«حدث» من هم معنایی داشت و من که معنای آن را چیزی از ریشه حدیث (که واقعاً هم از همان ریشه است)میدیدم بی توجه از آن گذشتم!.
در آن روز که به دیدار استاد رفتم روی میز کار ایشان کتابی از شاعری جوان دیدم که نام شاعر «راحله» بود.اما در کمال تعجب من در همه جای کتاب نام شاعر را «راهله»نوشته بود.من که همواره و به راحتی به هر چیزی شک میکنم باتوجه به سوابق بد املایی باز هم به سواد نمناک خود شک کردم و از استاد پرسیدم که راحله را با کدام «ح»مینویسند؟ ایشان هم با تفسیر و تعمیمی مفصل به جهاز شتر و رحل قرآن الی ماشاالله فرمودند:با «ح»معروف به جیمی!من که از سواد خود اطمینان یافته بودم آبرو کج کرده عرض کردم:«پس چرا این نویسنده جوان نام خود را غلط نوشته است و این چه کاری است که یک شاعر جوان حتی بلد نیست نام خود را بنویسند آنوقت کتاپ به چاپ میرساند و بعد کلی برای آنهایی که اجازه نشر به اینگونه آثار میدهند باقیات والصالحات فرستادم!ایشان هم جو را حفظ فرمودند و با توپی شدیدالحن به جریانی که اخیراً در بین ادیبان به اصطلاح ناسیونالیست به راه افتاده آتش کلام گشودند که:«آری !مدتی است یک چنین جریانی به راه افتاده است و نویسندگان و ادبا و بهخصوص شاعران جوان جوگیراین حوزه، انقلابی را علیه لغات عربی ورودی به فارسی به راه انداخته اند و عقده تاریخی خودشان را روی زبان فارسی خالی میکنند حال آنکه این انقلاب ویرانگر است مثل تمامی انقلابهای دیگر و به ضرر زبان فارسی.»بعد هم اشاره کردند که این نوع را قبلاً هم دیده اند که مثلاً فلان شاعر هم محمد نام است اما نامش را «مهمد»می نویسد!
توپ ایشان بیشتر از این پر بود که برخی شروع کردهاند کلمات تنوین دار «اً»را با «اَن»می نویسند و گمان میکنندبا نوشتن اینگونه کلمات با«اَن»دارند به زبان فارسی خدمت میکنند حال آنکه در زبان فارسی نه«اَن » و نه تنوین«اًن»وجود نداشته و نداردو این حمله به دستور زبان فارسی است نه به «اَن»یا«اً»چسیبیده به کلمات ورودی از عربی به زبان فارسی!بعد هم در حالتی سرشار از عصبانیت فرمودند که:«طرف کلمات فارسی را هم با «اَن»مینویسد و مثلاً مینویسد «گاهن» و اصلاً نمی فهمدکه «گاه» خود فارسی است و این «اَن»که ایشان به منتهی الیه «گاه» چسباندهاند این کلمه را به گند کشیده است و گذشته از اینها همین «اَن»خود را به منتهی کلمات ورودی از زبانهای انگلیسی و فرانسه نیز زدهاند و از جمله آنها «تلفن» را ذکر کردند که با این «اَن»نوشتهاند«تلفنن».در ادامه بحث داغ چسباندن «اَن»به کلمات تنوین دار عربی باز استاد تأکید نمودند به دادوستد زبانهاکه چه کمکی به افزایش دایره لغات می کنداگر دستور زبان تغییر نکند و اینکه امثال این «اَن»زدنها باعث می شودآیندگان در خواندن متون فارسی دچار ایراد شوند و شک کنند که چه املایی درست است،مانند من که در نوشتن «راحله»یا «راهله»شک کردم. حتی ممکن است دامنه این «اَن»زدن به کلمات، به سایر لغات هم کشیده شود و سعی بیشتری درتغییر کلمات شود و اینگونه معلوم نشودکه غلط کدام است و صحیح کدام و روزی حتی کلمات «اَن»خورده نیز بشوند جزء دستور زبان فارسی و گندی که آن«اَن»زدن داشت دامن تمامی لغات فارسی را بگیرد.سپس اشاره ایشان به نوشته من در زیر آن عکس رفت و با بیان زیبایی به یاد من آوردند که:« در زیر فلان عکس دیدم که تو هم «حدس»را«حدث»نوشتهای حال آنکه معنی این لغت با«ث»چیزی میشود که تمام کلام را خندهدار میکند»و سپس معنی «حدس»با«ث»را برایم گفتندکه شرم و خجالت در مقابل ایشان عرق از هفت چاک بدنم را به راه انداخت و دلم میخواست زمین دهان باز میکرد و یک جا مرا میبلعید که از روی نادانی چنین لفظی به کار بردهام.پوزش میخواهم که از ایراد معنی «حدث»پرهیز میکنم چرا که میدانم دوستان خواننده باسوادتر از این بنده حقیراند و خود واقف که چگونه گندی زدهام به زبان فارسی!
خلاصه کلام اینکه چون از خدمت استاد مرخص شدم به این فکر افتادم که چه واویلایی شود اگر این«اَن»زدنها به کلمات همچنان ادامه پیدا کند و چه بلایی میآید به سر زبان فارسی زبانبسته اگر آنهایی که «محمد»را «مهمد» مینویسند و «راحله »را «راهله»در تلاش برخیزند برای به قول خودشان تطهیر زبان فارسی از لغات عربی و مثلاً شروع کنندبه نوشتن کلمات به شیوهای عوضی و مثل من اگر جایی هم ایرادی حاصل شد با گمان به درک معنی از ریشه «حدث»خود را همتراز «حدیث»بگیرند،غافل از اینکه چه شود اگر چنین شود.این شد که تصمیم گرفتم به نوشتن مقاله حاضر در مورد جریان انحرافی و نابخردانه نوپا و سعی کنم جلوی کارهایی از قبیل این نوع تعویض«اَن»باتنوین ویابهتر بگویم غلط نویسی کلمات را بگیرم و امیدوار باشم که این کار من جلوی از اعتبار انداختن بخشی از لغتنامه مرحوم دهخدا را بگیرد و بعد از نوشتار من کسی به کلماتی که امروز زبان فارسی روز مارا میسازند و به دایره لغات ما افزودهاندو باعث شدهاند تا دست ما برای رساندن معنا باز باشد چنین کاری نکند.
به هیچ لغتی «اَن»نزند که همانا این «اَن»همراه با آن«حدث»خواهد بود!
نظرات
ارسال یک نظر